Propolis – kit pszczeli. Słowo propolis jest pochodzenia greckiego i oznacza dosłownie „przedmurze” miasta. Słuszność stosowania tej nazwy dlaomawianego produktu pszczelego wynika stąd, że pszczoły budują niekiedy barierę propolisową w otworze wejściowym. Bariera ta usytuowana jest w taki sposób, że wszyscy mieszkańcy ula muszą przez nią przejść w drodze z i do ula. Propolis jest materiałem budulcowym, będącym spoiwem służącym zarówno do przytwierdzenia plastra do ścian ramek, jak też naprawy wszelkich uszkodzeń ula. Surowcem, którego pszczoły używają do wytworzenia propolisu, jest żywica znajdująca się w szparach kory drzew liściastych i iglastych oraz na pączkach topoli i brzozy. Stan badań nad chemiczną strukturą propolisu jest zaawansowany, a liczbę rozpoznanych związków ocenia się na ponad 95% wszystkich zawartych w nim substancji. Analizując budowę chemiczną i skład ilościowy związków chemicznych, wchodzących w skład propolisów pochodzących z różnych źródeł, stwierdza się podobieństwo. We wszystkich bowiem odmianach występują te same grupy związków, którymi są seskwiterpeny, kwasy aromatyczne flawonoidy. Przeciwbakteryjne działanie propolisu jest zatem najprawdopodobniej wypadkową ich synergicznego działania, a także innych związków w śladowych ilościach. Mechanizm działania propolisu na drobnoustroje jest złożony i nie da się na drodze prostej analogii odnieść do mechanizmu działania któregoś z antybiotyków. Silne przeciwbakteryjne właściwości znalazły pełne potwierdzenie w obserwacjach prowadzonych podczas ich klinicznego stosowania u ludzi i zwierząt. I tak skuteczność leczenia preparatami zawierającymi propolis stwierdzono w wielu chorobach, jak np. w ropnym zapaleniu skóry o bakteryjnej lub grzybiczej etiologii, czyraczności, egzemach, wreszcie w owrzodzeniach troficznych podudzia i odleżynach. Dobre wyniki leczenia preparatami propolisowymi uzyskano również w innych specjalnościach medycyny, a także w weterynarii. W ginekologii, przy zapaleniu pochwy i szyjki macicy o różnej etiologii, otrzymano znamiennie lepszy wynik w porównaniu z wynikami metod rutynowych. W ortopedii zastosowano plomby kostne z propolisu w przypadkach ropnych zapaleń kości, w wyniku czego usunięto stan ropny – nastąpiła odbudowa tkanki kostnej. Preparaty propolisowe wykazały znaczną skuteczność w leczeniu innych zakażeń oraz ubytków tkanek. Powszechne zastosowanie wyciągów propolisowych obserwuje się w stomatologii – w powikłaniach po usunięciu zęba ( tzw, suchy zębodół), a także w leczeniu zapalenia błon śluzowych jamy ustnej i dziąseł. W medycynie weterynaryjnej od dawna stosuje się propolis miejscowo przy wykonywaniu zabiegów chirurgicznych oraz w leczeniu zakażonych ran a także wszelkiego rodzaju stanów zapalnych i ropnych zwierząt. Przejściem do układowego zastosowania wyciągu propolisu, np., w chorobach układu krążenia, oddechowego, było wprowadzenie go w postaci inhalacji u chorych z przewlekłym zapaleniem oskrzeli. Uzyskano wyższy procent wyleczenia w porównaniu z metodami stosowanymi rutynowo. Również znamiennie wyższy był procent leczonych propolisem wśród chorych, których zakwalifikowano do grupy określonej jako „polepszenie”. Układowe stosowanie wyciągów z propolisu opisano także w zapobieganiu grypie, co doprowadziło do znacznego zmniejszenia liczby zachorowań, zwłaszcza wśród osób w wieku podeszłym. W ostatniej grupie wyniki leczenia oparto na testach psychologicznych – już po krótkim czasie stosowania propolisu stwierdzono znaczną poprawę ogólnej sprawności umysłowej chorych. We wszystkich przypadkach uzyskano bardzo dobre wyniki, przewyższające te, które dały inne leki lub metody terapeutyczne lub co najmniej w stosunku do nich równorzędne. Zastanawiający u wart szczególnego podkreślenia jest fakt, że w żadnym przypadku nie obserwowano pogorszenia po zastosowaniu propolisu, jeżeli wykluczono uprzednio przypadki uczuleń. Te zdarzają się stosunkowo rzadko i stanowią około 0,25-0,8% wszystkich leczonych przypadków. Uczuleniu na propolis, typu wczesnego lub późnego, towarzyszy zwykle nadwrażliwość na inne produkty pszczele: dotyczy to m.in. ostrych stanów zapalnych skóry, przebiegających w zależności od ogólnej skłonności osobniczej i ze zmianą odczynowości skóry oraz współistniejącymi chorobami atopowymi. Mechanizm działania preparatów propolisowych, zwłaszcza w leczeniu owrzodzeń troficznych, paradontopatii i w geriatrii, nie da się jednak wyjaśnić wyłącznie jego przeciwbakteryjnym działaniem. Otrzymywane w tych schorzeniach spektakularne wyniki leczenia nasuwają wniosek, że oprócz przeciwbakteryjnego propolis ma również działanie regeneracyjne na uszkodzone tkanki. To spostrzeżenie, a także wiele innych, nasunęło przypuszczenie, że wyciągi propolisu prawdopodobnie pobudzają metabolizm komórkowy, co w przypadkach uszkodzeń tkanek wyrażałoby się wzmożoną regeneracją, zaś w przypadku zaawansowanych procesów starzenia ośrodkowego układu nerwowego – odnową upośledzonych czynności. Niektóre dane, uzyskane w trakcie badania składu i struktury chemicznej propolisu uzasadniają takie przepuszczenia, zawiera on bowiem związki chemiczne z grupy steroli, steroidów, kwasów terpenowych i trójterpenów, a więc związki o wyjątkowo silnych właściwościach biologicznych. Należą do nich takie, których działanie może się już objawiać przy ich śladowych ilościach, a także trójterpeny, których znaczenie dla metabolizmu jest coraz lepiej poznawane. Nie wykluczone również, że sumować się tu może działanie innych związków, np. flawonów. Mechanizm ich przeciwbakteryjnego działania wynika prawdopodobnie z ich chelatujących właściwości (wychwytywanie jonów metali), co zaburza regularny mechanizm działania niektórych enzymów. Uważa się,że flawonoidy mogą oddziaływać także bezpośrednio na ścianę naczyń włosowatych. Związki z tej grupy biorą udział w procesach oksydoredukcyjnych, jako nośnik wodoru, wpływając w ten sposób na metabolizm komórek. Porównując obserwacje innych ośrodków z wynikami własnych badań można z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że propolis jest bardzo interesującym kompleksem związków, który mimo że był już znany w starożytności, dopiero obecnie znajduje właściwe zastosowanie. Należy jednak przestrzec przed domowym, niefachowym przygotowaniem, a następnie zażywaniem różnorodnych wyciągów z propolisem. Leczenie kitem pszczelim. Kit pszczeli to jeden z najcenniejszych specyfików w medycynie naturalnej. Używa się go zarówno doustnie – w postaci roztworu alkoholowego i mleczka, jak i do leczenia schorzeń zewnętrznych – roztwór spirytusowy, maść, emulsja, plaster, a także do inhalacji. Przygotowanie tych leków wymaga pracy, ale warto je mieć pod ręką w domowej apteczce. Odpowiednio przechowywane można używać przez dłuższy czas: w dodatku, zrobione w domu, są tańsze od kupowanych w aptekach czy sklepach. Roztwór alkoholowy kitu pszczelego. Rozkruszony drobno kit pszczeli ( propolis) wsypać w ilości 40 gramów do czystej ciemnej butelki, np. po winie. Wlać pól litra spirytusu 95%. Dobrze wstrząsnąć, zakorkować i pozostawić w zaciemnionym miejscu. Co kilka dni wstrząsnąć zawartością butelki, aby drobne grudki mogły się rozpuścić i roztwór stawał się mocniejszy. Po trzydziestu dniach zalać płyn z wierzchu, zostawiając nie rozpuszczoną część kitu pszczelego – do niej dolać ponownie pól litra spirytusu 75% i postępować jak poprzednio. Po dwudziestu dniach delikatnie zlać powstały płyn i zmieszać go z pierwszym roztworem, a następnie rozlać do małych ciemnych butelek. Do butelki, w której pozostała jeszcze resztka kitu pszczelego, wlać 600 ml przegotowanej gorącej wody – całość wymieszać. Po kilku godzinach zlać do butelki i używać do przemywania ran lub ciała pokrytego wysypką. Tę białą wodę można także pić w ilości 10 -15 g raz dziennie przy schorzeniach gastrologicznych i przeziębieniu. Roztwór alkoholowy propolisu pić w ilości 10 – 20 kropli dziennie. Propolis wbrew częstym mniemaniom nie jest lekiem cudownym, panaceum na wszystkie choroby. Dobre skutki daje on w leczeniu: schorzeń skóry ( wypryski, egzemy, liszaje, trądzik, trudno gojące się rany) oraz wrzodów żołądka, anemii, różnych infekcji, miażdżycy. Jeśli zamierzasz nabyć przygotowany przez kogoś innego wyciąg alkoholowy z propolisu, sprawdź, czy jest on czysty i nie sfałszowany. W tym celu do szklanego kieliszka, napełnionego ciepłą wodą, wlej 4 – 5 kropli propolisu – woda powinna zabarwić się na mleczny kolor i mieć swoisty, żywiczny aromat. W przypadku np., bólów żołądkaprzyrządzamy miksturę złożoną w połowie z roztworu i połowie z nalewki piołunowej: pijemy 3 razy dziennie po 10 kropli ( na cukrze lub w mleku). W paradentozie ( przyzębicy) 3 razy dziennie przecieramy dziąsła watką, zamoczoną w roztworze. Również w ten sam sposób nawilżamy poparzenia skórne i obolałe, swędzące czy jątrzące ślady ukąszeń przez owady. Tak samo, choć to już o wiele dłuższa kuracja, postępujemy w przypadku grzybic, egzem i innych chorób skóry. Mleko z kitem pszczelim. Do 1 litra gorącego – tuż po zagotowaniu – pełnotłustego mleka wsypujemy 50 g rozdrobnionego kitu pszczelego. Przez 10 minut trzymamy na małym ogniu pilnując, by nie zawrzało. Mieszamy i przecedzamy przez gęstą gazę. Przechowujemy w słoiku w lodówce. Lek ten ma szczególne zastosowanie w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, a także w zapaleniu oskrzeli, astmie oskrzelowej i z zaziębieniach. Zażywamy go 2 razy dziennie po 1 łyżce stołowej, dopóki choroba ( czy atak astmy ) nie ustąpi. Maść z kitu pszczelego. 10 g rozkruszonego kitu dokładnie mieszamy ze 100 g świeżego masła śmietankowego. Masę wkładamy do niewielkiego emaliowanego naczynia, które wstawiamy do szerszego garnuszka z wrzącą wodą i ogrzewamy przez 10 minut, ciągle mieszając ( nie wolno dopuścić do wrzenia). Przygotowujemy gęstą gazę, przez którą przecedzamy maść wprost do słoiczka odpowiedniej pojemności. Przechowujemy w lodówce. Jest to znakomity środek nie tylko kojący, ale i leczący, szeroko stosowany we wszelkiego rodzaju chorobach skóry – szczególnie pryszcze, wrzody, czyraki: uszu – stany zapalne: nosa – katar, wrzodzianki: ust – uszkodzenie śluzówki: paznokci ( zwłaszcza u nóg – tzw. paznokcie wrastające) i w innych infekcjach. Kilka razy dziennie, aż do wygojenia, smaruje się maścią ( cienką warstwą) chore miejsca – można je zawijać gazą czy bandażem, można pozostawić odsłonięte. Emulsja z kitu pszczelego. 1 łyżkę 10%-owego roztworu kitu pszczelego mieszamy z 10 łyżeczkami wody destylowanej i emulsja gotowa. Obficie skrapiamy nią gazę i opatrujemy chore miejsce, np., wrzody na łydkach. Opatrunek zmieniamy 2 razy dziennie. Plaster kitu pszczelego przeciwko odciskom. Niewielki kawałek kitu rozgrzewamy w palcach, aż stanie się miękki i przylepiamy na odcisk. Po kilku dniach odcisk da się wyłuskać razem z korzeniem. Inhalacja z kitu pszczelego. 60 gram kitu i 40 gram wosku wkładamy do emaliowanego naczynia o pojemności 0,5 litra, mieszamy, po czym naczynie wstawiamy do garnka z wrzącą wodą. Pochylamy się nad garnkiem, głowę okrywamy grubym i szerokim ręcznikiem tak, by opadał poza jego brzegi, i głęboko wdychamy parę. Inhalacja powinna trwać najwyżej 10 minut, przeprowadzamy ją rano i wieczorem przez 1 – 2 miesięcy. Najczęściej zabieg stosuje się w chronicznym nieżycie dróg oddechowych i nosa.