Tarcica budowlana

Drewno – surowiec drzewny otrzymywany ze ściętych drzew i formowany przez obróbkę w różnego rodzaju sortymenty. Zajmuje przestrzeń pomiędzy rdzeniem, a warstwą łyka i kory.

Drewno należy do najstarszych materiałów używanych przez człowieka. Przez tysiąclecia budowano z drewna ściany, stropy i dachy. Drewna używano do wykonania narzędzi, naczyń a także do ogrzewania i oświetlania pomieszczeń (łuczywo).

Obecnie drewno znajduje zastosowanie jako materiał na podłogi, boazerie, do wykonania więźb dachowych, ogrodzeń i pergoli, mebli i zabawek. W Ameryce Północnej (USA i Kanada), drewno jest ciągle ważnym materiałem budowlanym i używa się go do budowy większości niskich zabudowań mieszkalnych. Odpady powstałe przy produkcji różnych sortymentów drewna są wykorzystywane do produkcji płyt pilśniowych, wiórowych, OSB, sklejki, itd., które także są materiałem do wykonywania wielu przedmiotów codziennego użytku.

Zalety drewna to przede wszystkim:

• łatwe w obróbce (gatunki miękkie);
• izoluje termicznie i elektrycznie;
• materiał ekologiczny;
• odporne na działanie wielu czynników chemicznych.

GATUNKI DREWNA UŻYWANE W BUDOWNICTWIE

W budownictwie najczęściej używane są iglaste gatunki drewna do wykonywania konstrukcji dachowych, stolarki budowlanej (okna, drzwi, schody itp.), desek podłogowych, sklejki itp.:

• Jodła (Abies alba) – najlepsze właściwości ma drewno pozyskiwane z drzew stuletnich. Drewno jest miękkie, o średniej wytrzymałości, giętkie i łupliwe. Ma sporo sęków, które wypadają z tarcicy.
• Modrzew (Larix europaea) – najlepsze właściwości ma drewno pozyskiwane z drzew w wieku 100 – 120 lat. W Polsce rzadko stosowane, jest najlepszym (z punktu widzenia techniki) i najtrwalszym gatunkiem drewna.
• Sosna (Pinus silvestris) – najlepsze właściwości ma drewno pozyskiwane z drzew w wieku 80 – 120 lat. Drewno jest miękkie, łatwe w obróbce, sprężyste, o dobrej wytrzymałości mechanicznej.
• Świerk (Picea abies) – najlepsze właściwości ma drewno pozyskiwane z drzew w wieku 80 – 120 lat. Drewno jest miękkie, o średniej wytrzymałości, sprężyste, trudne w obróbce (łatwo pęka, ma sporo sęków). Ze świerków rosnących w górach otrzymuje się lepsze drewno, niż z rosnących na nizinach.

TARCICA

Tarcica – jest to asortyment drzewny powstały w wyniku przetarcia drewna okrągłego w sposób indywidualny bądź grupowy (decyduje liczba równocześnie pracujących pił) na pilarkach: ramowych (trakach), taśmowych bądź tarczowych. Ze względu na stopień obróbki tarcicę dzielimy na:

• tarcicę nieobrzynaną – o obrobionych dwóch powierzchniach równoległych, krawędzie boczne są obłe (bez obróbki). Otrzymywana jest przez przetarcie jednokrotne na trakach (piłach tartacznych).
• tarcicę obrzynaną – o obrobionych czterech płaszczyznach i krawędziach czoła

W zależności od wymiarów otrzymanych elementów tarcicę dzielimy na sortymenty o nazwach:

• deski – elementy o grubości 19-45 mm
• bale – elementy o grubości 50-100 mm
• łaty – elementy o przekroju poprzecznym od 25/40 do 50/80 mm
• krawędziaki – elementy o przekroju od 100/100 do 180/180 mm
• belki – elementy o przekroju od 120/200 do 220/280 mm

Ze względu na długość tarcicę dzielimy na:

• Króciaki – o długości od 60 cm do 200 cm
• Tarcicę średnią – o długości od 200 cm do 300 cm
• Tarcicę długą – o długości od 300 cm do 600 cm

Szerokość tarcicy jest zróżnicowana i waha się od 100 mm do nawet 500 mm, co jest spowodowane różnorodnością przecieranego drewna okrągłego.

DESKA

Deska – to drewniany element w kształcie płaskiego i silnie wydłużonego prostopadłościanu, wykorzystywany głównie jako materiał budowlany, półprodukt stolarski do wykonywania mebli, lub materiał wykończeniowy w architekturze wnętrz, wykorzystywany na przykład do układania boazerii.

Deska jest jednym z sortymentów tarcicy, wyróżniającym się grubością w przedziale 19-45 mm.

BALE

Bal – to drewniany element konstrukcyjny w kształcie prostokąta, najczęściej stosowany w konstrukcji więźby dachowej.

Długość bali waha się od kilkudziesięciu cm do nawet 12,5 m długości.

ŁATA

Łata – oznacza w budownictwie: drewniana listwa o przekroju prostokątnym lub kwadratowym (od 25×25 mm do 80×80 mm lub od 25×50 mm do 50×80 mm) używana w konstrukcjach drewnianych, np. w więźbie dachowej do ułożenia pokrycia dachowego. Przy deskowaniu pełnym stosuje się niekiedy kontrłaty, które są ustawiane prostopadle do łat.

KRAWĘDZIAK

Krawędziak (murłata) – drewniana belka ułożona na murze budynku. Przenosi obciążenia z dachu (najczęściej z więźby dachowej) na ściany.

PŁYTY OSB

Płyta OSB – to w rozwinięciu Oriented Strand Boards, w tłumaczeniu – płyta o ukierunkowanych wiórach płaskich. Jest produktem drzewnym, płaskoprasowaną płytą trójwarstwową, która składa się z prostokątnych wiórów płaskich , które pod wpływem wysokiego ciśnienia i temperatury, przy zastosowaniu jako spoiwa specjalnej wodoodpornej żywicy formaldehydowo-fenolowo-mocznikowo-melaminowej, sprasowywane są na płyty metodą walcowania na gorąco. Jest to pierwsza płyta drewnopochodna opracowana specjalnie dla budownictwa.

Płyta OSB zawiera ponad 90% drewna. Produkuje się ją ze specjalnie selekcjonowanych pni drzew – tzw. wyrzynów sosnowych, pozyskiwanych przede wszystkim z przecinek pielęgnacyjnych lasów.

OSB 3 -jest najpopularniejszą i najczęściej stosowaną płytą w budownictwie. Jest to płyta konstrukcyjna do stosowania w środowisku o umiarkowanej wilgotności na zewnątrz i wewnątrz.

Konstrukcyjne płyty OSB 3 doskonale nadają się do:

• poszyć połaci dachowych
• ścian zewnętrznych i wewnętrznych
• podłóg
• stropów
• elementów konstrukcyjnych