Wertykulacja trawnika to zabieg pielęgnacyjny polegający na wykonywaniu pionowych nacięć darni, celem usunięcia efektu „sfilcowania” trawnika (czyli tworzenia się nieestetycznej  zbitej warstwy z rozkładających się obumarłych liści traw.

Dlaczego trawa ulega „sfilcowaniu”?

Powstawanie takiego efektu wynika między innymi z nadmiernej ilości azotu w glebie (głównie w wyniku nadmiernego nawożenia), braku działalności dżdżownic,  stosowania odmian traw rozłogowych, które mają tendencję do tworzenia zwartej darni  czy niestosowania odpowiednich zabiegów pielęgnacyjnych.

Do czego prowadzi „sfilcowanie” trawy?

Bezpośrednim skutkiem powstawania efektu „sfilcowania”, jest nie tylko nieestetyczny wygląd, ale przede wszystkim to, co się z nim wiąże:
* znaczne utrudnienie w dostępie do źródła światła, szczególnie dla dolnych części roślin,
* utrudnienie w dostępie do wody,
* zmniejszenie dostępu powietrza,
* znaczne ograniczenie dostępu korzeni do niezbędnych składników pokarmowych,
* zwiększenie podatności na choroby grzybowe.

Z uwagi na powyższe skutki „sfilcowania”, nawożenie i podlewanie trawnika, nawet bardzo skrupulatne, nie przynosi spodziewanych efektów.

Czy zawsze zasadna jest wertykulacja?

Wertykulacja sama w sobie jest zabiegiem (jeśli uzasadniona) bardzo skutecznym, jednak bardzo silnie działającym. Dlatego zanim się na nią zdecydujemy, zawsze warto najpierw zastosować inne, mniej intensywne zabiegi pielęgnacyjne – takie jak szczotkowanie i grabienie darni, specjalnie do tego celu przeznaczonymi narzędziami.
Szczotkowanie (czesanie) trawników wykonuje się najczęściej 2-3 razy do roku, najlepiej wczesną wiosną, latem i wczesną jesienią. Szczotkowanie warto dokładnie zgrabić trawnik, aby usunąć obumarłe części traw, a następnie przeprowadzić piaskowanie i nawożenie.

Czym różni się płytkie i głębokie cięcie?

Możemy wyróżnić wertykulację płytką i głęboką, w obu przypadkach wykonywana jest ona za pomocą specjalnych maszyn – wertykulatorów. Płytkie pionowe cięcie ma na celu:
* częściowe usuwanie próchnicy powierzchniowej,
* zwiększenie dopływu powietrza oraz składników pokarmowych do korzeni,
* przygotowanie do piaskowania trawnika,
* przygotowanie do podsiewu,
* przerzedzenie podsiewu, w przypadku zbyt dużej jego gęstości.

Głębokie pionowe cięcie, także wykonywane przez wertykulator, ma umożliwiać przede wszystkim dotarcie zabiegami do głębszej warstwy darnii.  Dodatkowo uzyskujemy przez to:
* zwiększenie elastyczności trawnika,
* zwiększenie przepuszczalności gleby.

Jak przygotować trawnik do zabiegu wertykulacji?

Podobnie jak w przypadku innych zabiegów pielęgnacyjnych, gleba musi być przed wertykulacją odpowiednio przygotowana. W tym celu należy doprowadzić ją do odpowiedniego stopnia plastyczności, szczególnie w dolnych jej warstwach.  Zabieg wertykulacji wymaga także uprzedniego skoszenia do wysokości maksymalnie 2 cm. Pożądane jest także szczotkowanie trawy lub przynajmniej jej dokładne wygrabienie, celem pozbycia się resztek ściętej trawy.